NASA, Asteroid Madenciliğinin ilk adımını atıyor!

Bu yazı yazıldığından itibaren NASA, Arizona Devlet Üniversitesi (ASU), Jet Tahrik Laboratuvarı (JPL), SpaceX ve Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) gibi çok sayıda kurumun ortaklığıyla beraber Psyche derin uzay misyonu, 16 Psyche isimli bir asteroidi ziyaret etmek üzere. Araştırmalara göre, aslen “katmanlarını kaybetmiş bir gezegen çekirdeği” olduğu düşünülen 16 Psyche’nin değerinin 10.000 katrilyon (10 kentilyon) dolar olduğu düşünülüyor.

Psyche Görevi’nin 2022 yılının Ağustos ayında fırlatılması bekleniyor. Bu yazının yazıldığı tarihte yani 2 Mayıs 2022 itibariyle fırlatmaya sadece 90 gün kaldı; ancak bu yazıyı okuduğunuzda Psyche’nin fırlatılmasına ne kadar kaldığını url çubuğuna https://psyche.asu.edu/ resmi sitesindeki “Tarihte ilk kez kaya veya buzdan değil, metalden yapılmış bir dünyayı keşfetmeye gidiyoruz.” yazısının üzerinden öğrenebilirsiniz.

16 Psyche Nedir?

17 Mart 1852 yılında İtalyan astronom Annibale de Gasparis tarafından keşfedilen 16 Psyche, Antik Yunan mitolojisinde “ruhun tanrıçası” olarak bilinen Psyche’nin adını almıştır. Psyche, yaklaşık 226 kilometrelik çapa ve 165.800 kilometrekare yüzey alanına sahip, M-tipi metalik (nikel-demir) bir asteroittir. Bu özellikleri, onu asteroit kuşağının en büyük 10 cisminden birisi ve bu tür asteroitlerin Dünya’ya en yakın ve bilinen en büyüğü yapmaktadır. Kütlesi, Mars ve Jüpiter arasındaki asteroit kuşağının %1’i kadardır. Dünya’ya olan uzaklığı 378 milyon ila 497 milyon kilometre (2.5-3.3 astronomik birim) arasında değişmektedir. Yani 16 Psyche, Mars ve Jüpiter’in yörüngeleri arasındaki asteroit kuşağında, Güneş’in etrafında dönmektedir.

Psyche Görevinin Amacı Nedir?

Psyche Görevinin ana hedefi, 16 Psyche Asteroidini ziyaret edip yaklaşık 21 ay boyunca asteroidin gitgide yakınlaşan 4 farklı yörüngesinde, farklı alanlar için veri toplamaktır. Bu görev için, 16 Psyche’ye gidecek özel bir araç inşa edilecektir.

Maxar Technologies tarafından inşa edilecek olan Psyche uzay aracı, yaklaşık olarak bir tenis kortu büyüklüğündedir. Uzay aracının gövdesi bir arabadan biraz daha büyüktür ve yaklaşık olarak bir basketbol potası kadar uzundur.

Uzay aracının genişliği 7.34 metre, uzunluğu 24.76 metre olacaktır. Ana vücudunun uzunluğu 3.1 metre, genişliği ise 2.4 metre olacaktır. 16 Psyche asteroidine gidiş yolunda geçireceği zaman toplam 3.4 yıl olacaktır. Toplam maliyeti ise 850 milyon dolar olacak.

Uzay aracı, bir Gama Işını ve Nötron Spektrometresi, bir Multispektral Görüntüleyici, bir Manyetometre ve bir X-bant radyo telekomünikasyon sistemi içerecek.

Psyche Görevi, derin uzayda ve Dünya’daki bir sonda arasında iletişim kurmak için fotonlardaki verileri kodlayan Derin Uzay Optik İletişimi adı verilen karmaşık ve yeni bir lazer iletişim teknolojisini de test edecek.

Derin Uzay Optik İletişimi (İng: “Deep Space Optical Communications” veya kısaca “DSOC”), NASA’nın Psyche görevi için kullanacağı bir iletişim ve hızlı veri iletimi teknolojisidir. Bu teknoloji, anten kütlesi, hacmi veya gücünde artışa neden olmadan, mevcut radyo frekansı teknolojisine göre iletişim performansını 10 ila 100 kat artırmayı amaçlayan, henüz geliştirilmekte olan bir lazer uzay iletişim sistemidir. Proje, NASA’nın Pasadena, Kaliforniya’daki Jet İtki Laboratory (JPL) tarafından yönetilmektedir.

Psyche Görev Çizelgesi

Psyche uzay aracının fırlatmadan sonraki görev çizelgesi şöyle planlanıyor:

Fırlatma: 2022 yılında gerçekleşecek.

Güneş Enerjili Seyir: 3,5 yıl sürecek. 2023’te Mars etrafında bir Yerçekimi Sapanı manevrası yapılacak ve sonrasında 16 Psyche Asteroidi’ne ulaşacak.

Hedefe Ulaşma: 2026 yılında gerçekleşecek.

Gözlem Süresi: 16 Psyche Asteroidinin farklı yörüngelerinde 21 ay geçirecek.

Psyche Görevinin Bilimsel Amaçları

Elbette bu görev, bir dizi bilimsel amaca da sahip olacaktır. Bunlar arasında:

•  16 Psyche’nin yüzeyinin topografisini karakterize etmek,

•  16 Psyche’nin bir çekirdek mi yoksa erimemiş bir kalıntı mı olduğunu belirlemek,

• Yüzeyinin göreli yaşını belirlemek, 

• 16 Psyche’nin, Dünya’nın yüksek basınçlı çekirdeği ile aynı elementleri içerip içermediğini belirlemek,

• Psyche’nin Dünya’nın çekirdeğinden daha fazla oksitleyici veya daha fazla indirgeyici koşullar altında oluşup oluşmadığını belirlemek.

2022 yılında fırlatılacak olan Psyche uydusu, sadece 16 Psyche Asteroidi hakkında değil, Güneş Sistemi’nin ilk anları hakkında da bize bilmediğimiz çok bilgi verecek. 2023 yılında Mars’ın yanından geçip kütleçekim sapanı (gravity assist)  adı verilen bir manevra yardımıyla, yakıt, zaman ve gider açısından tasarruf yaparak hedefine ulaşacak. Bu manevra sırasında uzay araçları, hız ve yönlerini değiştirmek için bir gezegenin veya başka bir astronomik aracın kütleçekim etkisinden faydalanırlar. 2026 yılında Psyche uydusu, 16 Psyche asteroidine ulaşacak ve 21 aylık araştırma görevine başlayacak.

16 Psyche asteroidinin en büyük önemi ise şu: Bu görev, Asteroit Madenciliği olarak bilinen sıra dışı ve oldukça kârlı olabilecek bir uzay madenciliğini başlatacak ilk adım olabilir. Az önce bahsettiğimiz 10 kentilyon dolar değeri, bilim insanları arasında tartışmalı bir konu, çünkü yapılan bir diğer analiz, asteroidin sanılandan çok daha az metal içeriyor olabileceğini göstermektedir. Yine de yeni tahminler bile asteroidin değerinin Dünya’da bulunabilecek herhangi bir madenden binlerce kat değerli olabileceğini düşündürmektedir.