Gökbilimciler, mikronova adı verilen yeni bir yıldız patlaması türü keşfetti. Bu kozmik olay, yıldızların içine çökerek patlamasıyla sonuçlanan dev süpernovalardan daha küçük. Ancak araştırmacılar, bunların yine de çok güçlü patlamalar olduğunu vurguluyor. Verilere göre, her bir mikronova, muazzam miktarda malzemeyi sadece birkaç saat içinde yakıp kavurabiliyor. Bu malzemelerin miktarı, yaklaşık 3,5 milyar Keops Piramidi’ne denk geliyor.
Beyaz cücelerin veya gezegen büyüklüğündeki küçük ölü yıldızların yüzeyinde meydana geldiği anlaşılan patlama türü, Avrupa Güney Gözlemevi’nin Şili’nin Atacama Çölü’ndeki Çok Büyük Teleskobu aracılığıyla gözlem yapan bir astronom ekibi tarafından keşdedildi. Keşfin ayrıntıları, hakemli bilimsel dergi Nature’da yayımlanan gözlem makalesinde yer aldı.
Avrupa Güney Gözlemevi araştırmacıları, patlamanın nasıl meydana geldiğine dair bir video da tasarladı.
Birleşik Krallık’taki Durham Üniversitesi’nden gökbilimci ve araştırmanın başyazarı Simone Scaringi, “Mikronova dediğimiz bu şeyi ilk kez keşfettik ve tanımladık” diye konuştu:”Bu fenomen, yıldızlarda termonükleer patlamaların nasıl meydana geldiğine dair anlayışımıza meydan okuyor.” Gökbilimciler tipik patlamalar olan novaları 16. yüzyıldan beri biliyor. Bu tür patlamalar, bir beyaz cücenin tüm yüzeyinin birkaç hafta boyunca yanmasına ve parlamasına neden oluyor. Ancak yeni keşfedilen mikronova, tipik novalardan daha küçük ve yalnızca birkaç saat sürüyor. Bunlar güçlü manyetik alanlara sahip yıldızlarda meydana geliyor. Söz konusu yıldızlarda hidrojen füzyon (iki hafif elementin nükleer reaksiyonlar sonucu birleşerek daha ağır bir element oluşturması) reaksiyonları manyetik kutuplarda daha yerel noktalarda görülüyor. Bu da daha ufak patlamalara yol açıyor.
Hollanda’daki Radboud Üniversitesi’nden gökbilimci ve araştırmanın ortak yazarı Paul Groot, “Bu süreç, bir nova patlamasının gücünün yaklaşık milyonda birine sahip olan mikro füzyon bombalarının patlamasına neden oluyor” ifadelerini kullandı: “Bu nedenle adını mikronova koyduk.”
Araştırma ekibi kozmik olayı ilk olarak, NASA’nın gezegen avcısı Transit Exoplanet Survey Satellite (Geçiş Halindeki Ötegezegen Araştırma Uydusu / TESS) misyonunun topladığı verilerde gördü. Söz konusu uydu, ötegezegenleri aramak için kullanıyor. Dolayısıyla etrafındaki gezegenleri gözlemlerken yıldızların kendisini de inceliyor. Degenaar, “NASA’nın TESS’i tarafından toplanan verilere baktığımızda olağandışı bir şey keşfettik: Birkaç saat süren parlak bir optik ışık parlaması. Daha fazla araştırdığımızda benzer birkaç sinyal bulduk” diye açıkladı.
- Nötron Yıldızı 4U 1820-30 Neden çok hızlı dönüyor?
- Evren Genişliyor mu? Genişlemiyor mu?
- Warp Motoru ya da Warp hızı mümkün mü?
- Zamanın Ruhu!
- Zaman var mı yok mu? WEBB katkılarıyla.
Mikronovalardan ikisi beyaz cüceler üzerinde meydana gelmişti ve gökbilimciler, Çok Büyük Teleskop’u kullanarak üçüncüsünün peşine düştü. Bu patlamanın da beyaz cücede meydana geldiğinin görülmesi, yeni bir patlama türünün keşfine önayak oldu. Mikronovalar artık yeni bir yıldız patlaması sınıfı olarak ilan edildiğinden dolayı araştırma ekibi, bunların ne kadar yaygın olduklarını görmek için daha fazlasını gözlemlemeyi umuyor.
Independent Türkçe, Sky News
