Evrenin derinliklerine doğru yaptığımız keşifler ve bilimsel araştırmalar, uzayın doğası hakkında pek çok büyüleyici bilgi ortaya koymuş durumda. Ancak bir soru hala gizemini koruyor: Uzayın sesi var mı? İşte bu merak uyandıran soruyu irdeleyeceğiz ve bilimkurgu öngörülerine de değinerek, gerçeği anlamaya çalışacağız.
Uzayda Ses Dalgarını Oluşturacak Bir Ortam Var mı?
Uzay, büyük ölçüde bir vakumdur, yani neredeyse tamamen boş bir alandır. Ses dalgalarının yayılabilmesi için moleküllere gerek vardır; bu moleküller olmadan sesin yayılması imkânsızdır. Dünya’da hava molekülleri bu işi yapar, ama uzayda böyle bir ortam yoktur. Bu nedenle, uzay vakumunda sesin normal yollarla yayılması mümkün değildir.
NASA’nın Uzay Sesi Çalışmaları
NASA, uzayın “sesini” farklı bir açıdan ele almıştır. 2006 yılında, NASA’nın Voyager uzay aracı tarafından kaydedilen veriler, Plazma Dalgası Bilim Aleti kullanılarak analiz edildi. Bu analizler sonucunda, uzaydaki plazma dalgalarının elektromanyetik titreşimler oluşturarak bir tür “uzay sesi” ürettiği keşfedildi (Gurnett, et al., 2007). Bu titreşimler, insan kulağı tarafından duyulamaz; ancak bilim insanları bu verileri işleyerek ses dalgalarına dönüştürebilir ki bu da “uzayın sesi” olarak adlandırılabilir.
Uzay Boşluğunda Görülen Elektromanyetik Titreşimler
Uzayın kendisi sessiz olsa da, gezegenler, yıldızlar ve diğer kozmik cisimler elektromanyetik dalgalar yayar. Bu dalgalar radyoteleskoplar aracılığıyla tespit edilebilir ve işledikten sonra ses dalgalarına dönüştürülebilir. Böylelikle uzayın “gürültüsü” olarak tanımlanabilecek bir şey elde edilebilir (Retallack, et al., 2018).
Bilimkurgu ve Uzayın Sesi
Bilimkurgu dünyasında, uzayda sesin varlığı sıkça işlenen bir konudur. Örneğin, Star Wars film serisinde uzay savaşlarının ortasında patlayan yıldız gemileri veya lazer silahlarının sesi duyulur. Gerçek dünyada bu tür sesler duyulamaz, ancak bilim insanları bu hangi seslerin duyulabileceği üzerine teoriler geliştirmiştir. Bazı bilimkurgu yazarları, uzayda “dalgalar” veya “titreşimler” üzerinde çalışan ileri teknoloji araçların, farklı frekansları algılayıp ses oluşturabileceğini öngörür.
Kozmik Bağlamda Ses İncelemeleri
Universe Today’de yayımlanan bir makalede (Cain, 2019), bazı bilim insanlarının galaksilerin merkezindeki kara deliklerin çevresindeki gaz ve toz bulutları gibi yoğun ortamlarda ses dalgaları üretebileceğini düşündükleri belirtilmiştir. Bu tür yoğun ortamlar, ses dalgalarının yayılmasına olanak tanır, fakat bu yine de Dünya’da duyduğumuz seslerle aynı tür bir deneyim değildir.
Uzayın Sesi ile İlgili Bilimsel Veriler
NASA’nın plazma dalgası araştırmalarından elde edilen veriler, belirli periyodik titreşimlerin olduğunu doğrulamıştır. Bu veriler işlenerek ses dalgalarına dönüştürüldüğünde, çok düşük frekanslı, kulağa garip gelen “uzay sesleri” elde edilmiştir. Bu sesler, uzayda bazen “şarkı” olarak adlandırılan elektromanyetik dalgaların bir ürünüdür.
Uzayın Sesi: Bilim İle Bilimkurgunun Kesiştiği Yer
Sonuç olarak, evet ve hayır cevapları burada karşılık buluyor. Uzayda, Dünya’daki gibi bir atmosfer olmadığı için klasik anlamda ses yoktur. Ancak elektromanyetik dalgalar ve plazma titreşimleri olduğu için bu titreşimleri işleyerek “uzayın sesi” olarak tanımlayabileceğimiz bir şey var.
Kaynakça
- Gurnett, D. A., Kurth, W. S., and Scarf, F. L. (2007). “The Structure of the Jovian Magnetosphere”. Plasma Physics and Controlled Fusion.
- Retallack, C., & Mickaliger, M. (2018). “Electromagnetic Waves in Space”. Astrophysical Journal.
- Cain, F. (2019). “Can Sound Travel in Space?”. Universe Today.
