Hubble Uzay teleskopu olağanüstü bir keşfe daha imza attı: Evrenin Büyük Patlamadaki doğumundan ilk milyar yıl içinde oluşmuş bir yıldız ışığını (6.2’lik bir kırmızıya kayma ile) tespit etti. Bu şimdiye kadar görülen en uzak yıldız. Keşif NASA/ESA/CSA James Webb Uzay teleskopu için de hedef oluşturmuş durumda.
Bu keşif önceki tek yıldızlı rekora göre büyük bir sıçrama; önceki en uzak yıldız Hubble teleskopu yardımıyla 2018’de keşfedilmişti. Bu yıldız evren yaklaşık 4 milyar yıl yaşında iken, gökbilimcilerin “kırmızıya kayma 1.5” olarak adlandırdığı zaman içinde vardı. Evren genişledikçe uzaktaki cisimlerden gelen ışık daha uzun ve kırmızı dalga boyuna doğru kayar. Bilim insanları “kırmızıya kayma” adı verilen bu olguyu özellikle tercih ederek hesaplamalarını yapar.
Ancak yeni keşfedilen yıldız o kadar uzakta ki, ışığının Dünya’ya ulaşması 12.9 milyar yıl sürüyor. Yıldız, evren şimdikinin yüzde 7’si yaşında ve kırmızıya kayması 6.2’de iken göründü. Daha önce bu kadar uzak noktadayken görülen en küçük cisimler erken gök adaların içinde bulunan yıldız kümeleriydi.
Johns Hopkins Üniversitesinden gökbilimci Brian Welch: “Normalde bu kadar uzak konumlarda bulunan tüm gök adalar küçük lekeler gibi görünür” diyor. Keşfedilen yıldızın içinde bulunan gök ada, kütle çekimsel mercekleme ile büyütülmüş ve ‘Gündoğumu çizgisi’ gibi yay biçiminde görüntülenmiştir. Yıldıza eski İngilizcede “sabah yıldızı” anlamına gelen Earendel adı verildi. Keşif, çok erken yıldız oluşumunun keşfedilmemiş bir devrini açma vaadini taşıyor.
“Earendel o kadar uzun zaman önce vardı ki, bugün çevremizdeki yıldızlarla aynı hammaddeye sahip olmayabilir. Earendel’i incelemek evrenin bildiğimizi sandığımız çağa ait bir pencere açabilir. İlginç bir kitap okuyoruz ama buna ikinci bölümden başladık ve şimdi her şeyin nasıl başladığını anlama şansımız olacak” diyor Welch.
