Eliptik galaksiler, evrende bulunan en bol gökada bulunduran galaksi türüdür. Ancak yaşları ve sönük nitelikleri nedeniyle, genellikle daha genç, daha parlak yıldız koleksiyonları tarafından gölgede kalırlar.
Eliptik galaksiler, daha iyi bilinen kardeşleri olan sarmal galaksilerin dönen kollarından yoksundur. Bunun yerine, bir elipsin, uzatılmış bir dairenin yuvarlak şeklini taşımaktadırlar.
En ünlü eliptik galaksilerden biri, Dünya’dan yaklaşık 600 milyon ışıkyılı uzaklıkta bulunan ve son derece parlak bir radyo kaynağı olan Cygnus A’dır. Cygnus A yalnızca gökbilimciler tarafından iyi bilinmekle kalmaz, aynı zamanda bilim kurguda da yeri vardır; Hollywood filmine ilham veren bir Carl Sagan hikayesi olan 1985 tarihli “Contact” romanında yer almıştır.
Sınıflandırma ve Özellikler
1926’da Edwin Hubble, galaksileri sınıflandırmak için bir sistem tasarladı. Hubble dizisi veya “Hubble ayar çatalı” olarak bilinen bu dizi, galaksileri şekillerine göre düzenler. Bu organizasyon altında, eliptik galaksiler ne kadar geniş olduklarına göre sınıflandırılmaktadır.
E0 olarak sınıflandırılan gökadalar neredeyse mükemmel çemberler olarak görünürler (unutmayın, çember bir elipstir), E7 olarak listelenen gökadalar geniş olduklarından çok daha uzun görünürler. Bir galaksinin görünümü, Dünya’dan bakıldığında gökyüzünde nasıl yattığı ile ilgilidir. Örneğin, E7 şekline sahip bir gökada, E0 olarak görünecektir, çünkü gözlemciler onun “arkasında” uzanan uzatılmış şeklini göremezler.
Eliptik galaksiler, diğer galaksi türlerinden daha geniş bir boyut aralığına sahiptir. En küçüğü, Samanyolu’nun boyutunun yüzde 10’undan daha az olabilen cüce eliptik galaksilerdir. Ancak eliptik yapılar bir milyon ışıkyılından fazla genişleyebilir ve on trilyondan fazla yıldız içerebilir. Evrendeki en büyük galaksilerden biri olarak tanımlanan M87, E0 eliptik galaksi olarak sınıflandırılmaktadır.
Gökbilimciler, eliptikl galaksilerin daha fazla sarmal gökada barındırdıklarını tanımladılar, bunun nedeni spirallerin daha kolay tespit edilebilmesidir. Sarmal galaksiler parlakken, eliptik galaksiler sönüktür. Sarmal galaksiler yıldız oluşumunun yuvalarıdır, ancak eliptik galaksiler daha az gaz ve toz içerdikleri için neredeyse üretken değildir, bu da daha az sayıda yeni (ve daha parlak) yıldızın doğduğu anlamına gelmektedir. Eliptik bir galaksinin içindeki mevcut yıldızlar daha yaşlı olma eğilimindedir ve genç yıldızlardan daha fazla kırmızı ışık yaymaktadır.
Öyleyse, gökbilimciler neden gökyüzüne eliptik galaksilerin hakim olduğunu düşünüyor? Çünkü gökyüzünün belirli bölgeleri derinlemesine incelendiğinde, daha eliptik galaksiler ortaya çıkmaktadır. Gökbilimciler, bu tür sayıların evrende tutarlı olduğunu düşünüyor.
